Parametry rakiety tenisowej – co o niej mówią?Jeżeli nie chcesz się wdawać w szczegóły, szukasz szybkiej podpowiedzi : „co wybrać na pierwszą rakietę dla siebie, bądź dziecka?” to zajrzyj do pierwszego wpisu tutaj KLIK. Jeżeli chciałbyś lepiej zrozumieć, dlaczego rakieta jest opisana, aż tyloma parametrami, to czytaj całość lub dopytaj naszych trenerów 🙂
Parametry rakiety tenisowej można opisać poprzez:
Długość rakiety
1. Długość standardowa dorosłej rakiety to 68,5-69 cm czyli 27 cali, ale są oferowane również przedłużane rakiety w okolicy 72 cm, przepisy dopuszczają 73.7 cm – czyli 29 cali, ale nie znam firmy, która by takie produkowała, ponieważ byłyby zbyt mało poręczne. Zależnie od producenta, podaje się wymiary w calach, bądź w centymetrach ( np. popularne 23 cale to około 58,5 cm, a 26 cali to 66 cm). Przy rakietach dziecięcych dopasowuje się je, przede wszystkim do wzrostu, następnie do umiejętności. Krótszą rakietą łatwiej się uczyć i manewrować nią, ale będziemy w stanie wygenerować mniejszą siłę uderzenia. Za ogólna zasadę przyjmuje się, że rakieta nie powinna dotykać ziemi, trzymana poprawnie i opuszczona wzdłuż nogi. We Francji przyjęto 5 cm od ziemi, jako ogólny wyznacznik. Uwaga! Bardzo proszę nie kupować na wyrost, bo to przeszkadza w rozwoju, procesie uczenia i może prowadzić do kontuzji, urazów. Lepiej kupić odpowiednią na dziś, a jutro, jak pociecha podrośnie, odsprzedać i kupić kolejną, trochę dłuższą. Butów, też nie kupujemy 3 rozmiary za dużych, dlaczego tak robić z rakietami 😉 To jest rdzeń programu Tenis10 – dopasowanie rozmiaru kortu i sprzętu, do rosnących dzieci, a nie dzieci do sprzętu. W moim klubie kojarzymy rodziców chcących kupić i tych, co sprzedają rakiety używane. Zachęcam do takiego rozwiązania, bo rakiety nie leżą w szafie, a dla rodziców jest to oszczędność i hamuje przed pokusą kupowania na wyrost. Lepiej zmienić dziecku rakietę nawet co pół roku, niż zmuszać do używania nieodpowiedniej. Można też zostawić rakietę dla młodszego rodzeństwa, na przyszłość.
Waga rakiety
2. Drugi najczęściej spotykany parametr to waga. Dla dorosłych, możemy je podzielić na lekkie – do 275 gram. Średniej wagi – 275-300 gram oraz ciężkie powyżej 300. Dla kobiet zazwyczaj nie używa się rakiet ciężkich. Natomiast u mężczyzn, zarezerwowane są one, dla osób z dobrze ułożoną techniką i potrafiących wykorzystać ich masę, jako atut. Zaznaczyć należy, że producenci rakiet obniżyli loty w stosunku do kontroli jakości i dziś w rakietach klubowych/rekreacyjnych dopuszcza się często różnice +/- 7 gram. Zatem kupując dwie rakiety, można trafić takie, różniące się aż o 14 gram! Lepiej wygląda ten parametr wśród rakiet zawodniczych/cięższych, gdzie częściej spotykamy rozrzut na poziomie +/- 4 gramy. Przez taki stan rzeczy popularności nabrało indywidualizowanie rakiet, czyli dobieranie i dostrajanie do indywidualnych potrzeb. Zmiana wagi i balansu jest możliwa tak, by osiągnąć pożądany wynik. Powyższe zdjęcie porównuje rakiety o tej samej długości i rozmiarze rączki, ale niewielkiej różnicy w powierzchni główki 613 do 630.
Balans rakiety
3. Jak mamy długość i wagę, to kolejnym będzie balans, czyli rozłożenie masy w rakiecie. Czy jest bardziej na główkę, czy bardziej na rączkę, a może zrównoważona w połowie długości? Dobór jest indywidualny, dopasowany do upodobań i często podyktowany stylem gry. Zawodnicy często atakujący przy siatce, wybiorą rakiety zrównoważone, bądź z lekką główką. Natomiast gracze, preferujący grę z głębi kortu, poszukiwać będą rakiet bardziej obciążonych na główkę, która da im więcej mocy.
Materiał, z którego została wyprodukowana rakieta
4. Materiał z jakiego wykonana jest rakieta, określa jego przeznaczenie i decyduje w znacznym stopniu o cenie. Przyjmujemy w dużym uogólnieniu, że rakiety metalowe, sprawdzają się w Tenis10 na poziomie niebieskim, czerwonym i pomarańczowym. Z powodu większej „twardości” piłki w kategorii zielonej, jestem zwolennikiem stosowania drugiej grupy rakiet, ogólnie nazywanych „grafitowymi”, bo przejmują więcej drgań i lepiej oddają siłę uderzenia, przez co są bardziej komfortowe i zdrowsze. Rakiety grafitowe, to dziś dość zaawansowane połączenie różnych materiałów grafitu, tytanu, włókien węglowych – ile firm, tyle nazw i patentów. Trzecia grupa, pośrednia pomiędzy rakietami metalowymi i grafitowymi, to tzw. „kompozytowe” jak niektórzy producenci je nazywają. Jest to metalowy rdzeń, powlekany grafitem lub jemu podobnymi materiałami. Jest to kompromis. Polecam takie rakiety w kategorii pomarańczowej i ewentualnie, u amatorsko grających, dzieci z grupy zielonej. Dla dorosłych i 11+ polecam zakup choćby z niższej półki, ale rakiety grafitowej. Na pewno będzie przyjemniej, a także zdrowiej. Niestety wiąże się to z większym wydatkiem, bo ciężko kupić rakietę grafitową za mniej niż 250-300 PLN. Podczas, gdy metalową lub kompozytową, można nabyć za połowę tej kwoty. Zakup rakiety dla amatora, to zakup na kilka lat, więc warto dołożyć, by cieszyć się grą, a nie walczyć ze sprzętem.
Rozmiar rączki
5. Rozmiar rączki dobiera się do długości dłoni. Im większa rączka tym większy jej obwód. Żeby komfortowo trzymać rakietę, palce nie powinny się dotykać, zamykać chwytu kompletnie z dłonią.
Nie może być też tak, że uchwyt jest na tyle duży, że nie możemy zacisnąć palców na rakiecie, czyli dobrze jej utrzymać.
Często stosuje się tutaj „zasadę palca” – po zamknięciu uchwytu na dłoni, pomiędzy palcami a dłonią powinno być dość miejsca, by wsunąć tam palec drugiej ręki.
Dynamiczny rozkład masy, czyli Swing weight rakiety
6. Popularnością ostatnimi laty cieszy się parametr Swing-weight , czyli możemy to przetłumaczyć dosłownie „waga w zamachu”, który bardziej obrazuje nam dynamiczne zachowanie się rakiety, aniżeli statyczny pomiar balansu i wagi. Im większy Swing-weight tym rakieta wydaje się bardziej stabilna, łatwiej generuje moc – bo masa jest bliżej kontaktu z piłką, ale trudniej zmieniać nią kierunki np. grając pod siatką. Jej bezwładność po rozpędzeniu trudniej wyhamować i zmienić kierunek poruszania rakietą. Mniejszy Swing-weight pozwala szybko manewrować rakietą, ale okupione to jest mniejszą mocą i stabilnością, bo więcej masy będzie leżało bliżej dłoni, czyli dalej od kontaktu z piłką. Parametr ten ma związek również z rozkładem masy w poszczególnych miejscach w rakiecie. Rakiety o niejednolitym profilu, czy różnej grubości i przekroju ścianek, będzie lepiej opisywał ten parametr.
Powierzchnia główki rakiety
7. Następnie dowiemy się jaką powierzchnie główki ma rakieta. Producenci odchodzą od małych główek, bo nie dają one komfortu, mocy i łatwości w grze. Są one zbyt wymagające dla większości ludzi. Czasy, kiedy Sampras grał rakietą z główką około 550 cm kwadratowych, odeszły w zapomnienie. Do 630cm kwadratowych mówimy, że mają małą główkę, w okolicach 630-660 średnią – najbardziej popularny przedział. Duże to powyżej 660 , często nazywane oversize. Można powiedzieć, że większych główek używają zawodnicy grający bardziej defensywnie, z głębi kortu. Szukają dodatkowej mocy i rotacji, potrzebnej do wygrania punktu z końca kortu np. Michael Chang lub Andre Agassi – grał rakietą 690 cm. Osoby szukające kontroli i precyzji, czy grające częściej pod siatką, będą grały rakietą o mniejszej główce np. Marin Cilic czy Marat Safin, a także Roger Federer, którego nowa rakieta urosła i ma około 625 cm kwadratowych. Większość graczy gra rakietami w okolicach 630-645 cm kwadratowych, czyli kompromis między mocą i kontrolą.
Ilość strun pionowych i poziomych – przeplot
8. Przeplot strun, czyli ilość pionowych i poziomych strun w główce rakiety. Najczęściej spotykane to 16/19 i 18/20. Jest on opisany na mojej stronie wraz z opisem naciągów. Postaram się uaktualnić go i zamieścić na stronie, również tutaj. Na razie odsyłam TUTAJ.
Profil ramy rakiety
9. Jeżeli zagłębimy się na stronie producenta w parametry, to możemy dowiedzieć się jaką szerokość ma rama tzw. profil.. Tutaj spotkamy zazwyczaj dwie grupy – rakiety o jednakowym profilu oraz o zmiennym na różnej długości, np. w okolicach serca grubsza, na boku główki, na godzinie 3 i 9, cieńsza lub na odwrót – jeżeli trzymalibyśmy rakietę główką przed sobą i zwróconą rączką w dół, to główka jest jak zegar, 12 godzina na górze i 6 na dole przy sercu.. Kombinacji jest całkiem sporo, bo producenci szukają sposobu na generowanie siły i kontroli oraz specyficznego czucia piłki. Kiedyś grałem rakietą Kennex asymmetric, która po jednej stronie główki była szersza, to na tej samej długości, z drugiej strony główki, była cieńsza. Asymetryczna, jak nazwa wskazuje. Dość dziwne rozwiązanie, rzadko dziś spotykane. Rakiety mogą być o cienkim profilu ramy 21 czy 22 mm i mniej. Firma Donnay próbowała wrócić na rynek z nową serią rakiet, o bardzo cienkich profilach – rzędu nawet 15-17 mm. Rakiety o szerszym profilu – około 23mm i więcej, przekłada się to na ich sztywność, a to na silę uderzenia. Cieńsze ramy są zazwyczaj dla zawodników szukających kontroli, o dużym zamachu, potrafiących generować moc. Grubsze dla osób szukających więcej siły uderzenia i stabilności. Profil, to tylko jeden z parametrów, bo ważne również jak wygląda sam profil poprzeczny ramy. Czy jest bardziej okrągły- sztywność, czy też bardziej zbliżony do prostokąta – bardziej miękka, czyli kontrola ( w dużym uogólnieniu)
Szerokość ramy rakiety
10. Szerokość ramy powiązana jest ze sztywnością ramy. Żałuję bardzo, ale rzadko jest on podawany, na samej ramie rakiety. Może dlatego, że oznaczenie RA, nie mówi nic, zwykłemu Kowalskiemu. Jest on jednak jednym z ważniejszych. Mówi on nam , jak profil ramy, waga przekładają się na sztywność rakiety, która z kolei, odpowiedzialna jest za siłę uderzenia i kontrolę. Ludzie szukający komfortowych rakiet, nie powinni skupiać się na sztywnych ramach, bo często przenoszą one duże drgania i siłę na ramie grającego. Miękkie natomiast lepiej tłumią wibracje, ale pochłaniają one część mocy uderzenia. Wskaźnik ten opisywany jest jako RA i rakiety tenisowe zazwyczaj mieszczą się w okolicach 55-75. Mniejsza liczba to mniejsza sztywność, rakiety w okolicy 60 to te miękkie – czyli musisz nimi dobrze operować, by wygenerować siłę. Rakiety z RA w okolicach 70 to te, które łatwiej generują moc uderzenia i mniej odkształcają się, w momencie kontaktu z piłką, ale są zazwyczaj trudniejsze do opanowania i kontroli- często potrzeba więcej rotacji, by piłka nie poleciała za daleko.
Wszystkie parametry należy rozpatrywać, jako ciąg połączonych naczyń. Zmieniając jeden, nie pozostanie to bez wpływu na inne. Możemy zmieniać, ingerować w wagę, balans, czy swing-weight rakiety, ale nigdy nie zmienimy na przykład sztywności ramy. Ironia polega na tym, że często masa i balans są pierwszymi parametrami, na które zwracamy uwagę, a najpierw należałoby określić parametry, których nie zmienimy po zakupie, czyli :
1.) rozmiar,
2.) z jakiego materiału jest zrobiona,
3.) chcemy rakietę miękka czy sztywną,
4.) jaka wielkość/powierzchnia główki,
5.) jaki przeplot strun – kombinacja pionowych i poziomych
6.) jaki rozmiar rączki – rączkę w ostateczności jesteśmy w stanie zmienić, ale w amatorskich zastosowaniach jest to nieuzasadnione, bo wybór na rynku jest tak duży, że każdy dopasuje dla siebie odpowiedni rozmiar. Zawodnicy często mają indywidualizowane okładziny uchwytu i kształt samej stopki.
7.) profil ramy.
Następnie zwracamy uwagę na parametry, które można ewentualnie zmienić, dopasować– choć należy podkreślić, że prościej, od początku poszukać sprzętu, odpowiadającego naszym oczekiwaniom. Mija się z celem doważanie rakiety, aż o kilkadziesiąt gram, bo to znaczy najczęściej, że nie była ona dobrze dobrana. Pomijamy tutaj zawodników, którzy potrafią znacznie odbiegać od „półkowych parametrów rakiety” 😉 Osoby początkujące, bądź zawodnicy klubowi, nie będą w stanie wyłapać wielu subtelnych różnic w sprzęcie, ani dopasować go do siebie. Wagę zmierzymy, może nie najprecyzyjniej, ale nawet na kuchennej wadze. Balans zmierzymy w prosty sposób. Swing-weight mierzą stacje to tuningu rakiet, a tych nie ma za wiele jeszcze w Polsce, bo usługi nie są popularne.
Mamy nadzieję, że ten opis pozwoli bardziej świadomie wybrać rakietę.
Zapraszamy na kolejne wpisy i komentarze, o czym chcielibyście się dowiedzieć więcej, poczytać czy zobaczyć. Będziemy się starali zaspokoić waszą ciekawość. 🙂
Autor: Maciej Toboła, tekst oraz zdjęcia.
